مقاله ها

مفهوم شناسی واژه تربیت و نگاه اندیشمندان به این علم

مفهوم شناسی واژه تربیت واژه «تربیت»[۱] از ریشه «ربو» و از باب تفعیل است؛  چرا که کلمه ناقص، هنگامی که به باب تفعیل برده می شود ، مصدر آنها بر وزن تفعله می شود . مانند : تربیه ، تزکیه ، تحلیه و …[۲] اینگونه که از سخن اهل لغت برمی آید، در این ریشه به نوعی می توان معنای  …

بیشتر بخوانید »

مفهوم شناسی واژه تفسیر

مفهوم شناسی واژه تفسیر تفسیر از سه حرف «فسر» ‌تشکیل شده است و برخی نیز بر آنند که این واژه در اشتقاق کبیر ، مقلوب سفر است.[۱] تعاریفی برای این واژه بیان شده است که می توان به این موارد اشاره کرد: واضح و روشن کردن[۲] ،‌کشف مراد از لفظ مشکل[۳] ، کشف معانی لفظ و اظهار نظر[۴] و شرح …

بیشتر بخوانید »

درس دوازدهم ) منبع شناسی

نگاشته‌های حدیثی عالمان بسیاری در طول سالیان دراز اقدام به جمع آوری احادیث معصومین نموده‌اند که شناخت این مجموعه‌های حدیثی بسیار راهگشای محققین در امور دینی است. آشنایی با نخستین نگاشته‌های شیعه با عنوان اصول اربعمئه و پس از آن انتقال این دسته از معارف به رساله‌های موضوعی و پس از آن نگارش جوامع حدیثی، مطلبی است که علم منبع‌شناسی …

بیشتر بخوانید »

درس یازدهم ) حدیث در عصر غیبت کبری

عصر غیبت کبری الف) دوران رشد و شکوفایی حدیث (قرن ۴ و ۵) با آغاز غیبت صغری و محرومیت از دسترسی به امام معصوم، ضرورت نگارش احادیث امامان معصوم، بیشتر حسّ شد. فضای این دوره شرایط سیاسی – اجتماعی قرن چهارم و پنجم هجری نیز برای اندیشمندان، فضایی علمی را پدید آورد و نتیجه آن، شکوفایی نگارش‌های حدیثی در این …

بیشتر بخوانید »

درس دهم ) حدیث در دوران رشد و تثبیت خود

ب) دوران رشد و شکوفایی حدیث دوران امام باقر و امام صادق دوران ویژه‌ای است که باعث رشد و شکوفایی حدیث شد. این شکوفایی به علت تغییر در سه حوزه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بود. در حوزه سیاسی، سراشیبی حکومت بنی امیّه و درگیری میان بنی عباس و بنی‌امیه عامل تغییر در این حوزه و مهیا شدن فضا برای آزادی …

بیشتر بخوانید »

درس نهم ) تاریخ حدیث، ابزاری برای فهم حدیث

علم تاریخ، علم ابزاری یکی از علومی که در کنار فهم و حتّی در پذیرش حدیث به یک عالم حدیثی یاری می‌دهد، تاریخ حدیث است. علم تاریخ حدیث، علمی است که به بررسی دوران‌های گوناگون حدیثی می‌پردازد یا به عبارتی دیگر، علمی است که به بررسی دوران‌های مختلف حدیثی از حیث نگارش، تدوین و همچنین توصیف فضای صدور حدیث می‌پردازد. …

بیشتر بخوانید »

إِنْ‏ أَحْسَنَ‏ الْحَسَنِ‏، الْخُلُقُ‏ الْحَسَنُ

شیخ صدوق، کتابی دارد با عنوان خصال که در این کتاب احادیثی که دارای ویژگی های خاصی هستند را آورده است.از جمله احادیثی که در آن عددهای ویژه ای آورده شده است . به بهانۀ میلاد امام حسن (علیه السلام)، دوست داشتم هدیه ای رو به دوستان بدهم و باعث شد این حدیث رو که شیخ صدوق در کتاب خصال …

بیشتر بخوانید »

تدبری در آیه ۲۶۸ سوره بقره

تدبری در آیه ۲۶۸ سوره بقره الشَّیْطَانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُم بِالْفَحْشَاءِ  وَ اللَّهُ یَعِدُکُم مَّغْفِرَهً مِّنْهُ وَ فَضْلًا  وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیم‏ شیطان شما را از درویشى و بینوایى مى‏ترساند و به زشتکارى و ناشایست- بخل و منع صدقات- فرمان مى‏دهد، و خدا شما را به آمرزش خویش و فزونى- درخواسته و پاداش- نوید مى‏دهد و خداوند فراخى‏بخش و …

بیشتر بخوانید »

ماه رمضان در کلام معصومان(علیهم السلام)

۱) قال  رسول الله : شَهرُ رَمَضانَ سَیِّدُ الشُّهورِ، و لَیلَهُ القَدرِ سَیِّدَهُ اللَّیالى؛ ماه رمضان، سرور ماه‏هاست و شب قدر، سرور شب‏هاست.( بحار الأنوار: ۴۰/ ۵۴/ ۸۹ به نقل از کنز الفوائد) ۲) قال رسول الله صلى‏الله‏علیه‏وآله: لَو یَعلَمُ العِبادُ ما فی رَمَضانَ لَتَمَنَّت أن یَکونَ رَمَضانُ سَنَهً. اگر بندگان مى‏دانستند که در رمضان چه [برکاتى‏] هست، آرزو مى‏کردند …

بیشتر بخوانید »