پیش سخن
شاید در تصور برخی این باشد که زوجین در قدیم به خاطر مشغولیت هایی که داشتند نیاز به ابراز علاقه به هم نداشتند و نیازهای عاطفی در میان ایشان یک مولفه بی اهمیت محسوب می شد، در حالیکه اینگونه نبوده و نیست و انسان در هر برهه از تاریخ که بوده و باشد نیاز به دریافت محبت و نیز ابراز علاقه به دیگری دارد.
ابراز محبت به همسر
شاید هیچ مولفه ای به اندازه ابراز محبت، در تحکیم روابط زوجین نقش مهمی را نتواند ایفا کند. ابراز علاقه به همسر، از آن دست مولفه هایی است که تاثیر خود را بر قوت بخشی روابط زوجین و نیز تربیت فرزندان دارد.
خانواده ای که در آن اصل مهم محبت وجود داشته باشد، و همه روابط میان افراد خانواده بر اساس آن شکل گرفته باشد، می تواند هم استوار بماند و هم می تواند جایگاه خوبی برای پرورش نسل های آینده به شمار آید. از همین رو می توان روایات بسیاری را یافت که در آن از سوی اهل بیت (علیهم السلام) سفارش به محبت زوجین به یکدیگر شده است.
در روایتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اینگونه آمده است: «کلما ازداد العبد ایمانا ازداد حبا للنسآء؛[۱] هر چه ایمان بنده زیاد شود، محبت [وی] به زن ها نیز زیاد می شود». این روایت نشان از آن دارد که محبت به زن (همسر) نشان از ایمان داشته شده است که هر چقدر این ایمان به خدا زیاد شود، محبت او نسبت به همسرش بیشتر می شود. به سخن دیگر ایمان به خدا ارتباط مستقیمی با محبت به همسر دارد.
در روایت دیگری، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)، ابراز محبت به همسر به صورت کلامی را یک امر ماندگار می دانند که انسان می تواند تا مدت ها از ثمرات آن بهره مند گردد. پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: قول الرجل للمراه انی احبک لا یذهب من قلبها ابدا؛[۲] این گفتار مرد به همسرش که «من تو را دوست دارم»، هرگز از قلب زن بیرون نمی رود.» این بیان نشان از آن دارد که اگر زوجین قصد دارند خانه ای داشته باشند که در آن آرامش و محبت امر ثابتی باشد، باید ابراز علاقه حتی به صورت کلامی ابراز شود.
خیانت، ثمره بی عاطفگی همسران
شاید هیچ دوره ای به اندازه زمان ما، افراد این قدر نسبت به هم بی تفاوت و کم عاطفه نبوده اند. کم محبتی اگر خود را در فعالیت های لازم زندگی نشان دهد، آسیب های بسیاری را به همراه خواهد داشت. در حدیثی از پیامبر عزیز خدا (صلی الله علیه و آله) اینگونه نقل شده است که فرمودند: «من کان له امراه تؤذیه لم یقبل الله صلاتها ولا حسنه من عملها حتی تعینه وترضیه وان صامت الدهر وقامت واعتقت الرقاب وانفقت الاموال فی سبیل الله وکانت اول من ترد النار ثم قال: وعلی الرجل مثل ذلک الوزر والعذاب اذا کان لها مؤذیا ظالما؛کسی که زنی دارد که [آن زن] به او آزار می رساند، خداوند نماز و کارهای نیک زن را نمی پذیرد تا اینکه به مرد کمک و او را راضی کند، اگر چه این زن تمام عمر را روزه بگیرد و نماز بخواند و بندگان را آزاد و دارایی [اش] را در راه خدا انفاق کند . و این زن نخستین کسی است که وارد آتش جهنم می شود . سپس حضرت فرمودند: مرد نیز چنین گناه و عذابی دارد اگر زنش را آزار رساند و [به او] ستم کند.»[۳]
برای اینکه زن و مرد بتوانند زندگی خوبی را در کنار هم تجربه کنند و آنچه سرلوحه ایشان باشد، رفق و مدارای در زندگی باشد، یادگرفتن مهارت محبت به دیگری است.
اما چگونه بی عاطفگی همسران می تواند یکی از علل خیانت همسران به دیگری باشد؟ جواب بسیار ساده است. همسرانی که با هم زندگی می کنند، آنچه باعث پیوند این دو می شود، محبت است، حال اگر این محبت وجود نداشته باشد، چیز دیگری نمی تواند باعث پیوند عاشقانه و نیز ماندگار این دو شود. از همین روی هر کس که بتواند وارد این رابطه شده و عاطفه یکی از زوجین را تامین کند به مرور باعث انتقال علاقه به همسر به سمت دیگری غیر از زوجین می شود.
مرد یا زنی که از همسر خود محبت و عاطفه ای را نبیند (اگر تقوا و پرهیزگاری را سرلوحه خود قرار ندهد) یا به دنبال کسی می رود که عاطفه او را تامین کند، یا به راحتی تن به دریافت عاطفه از سوی کسی غیر از همسر خود می دهد و یا آنکه یک زندگی بدون عاطفه را ادامه می دهد که امروزه از آن به طلاق عاطفی تعبیر می شود.
راه کار
موارد زیر می تواند راه کارهای مناسبی برای تقویت عاطفه میان همسران باشد:
- فلسفه ازدواج را با همسرتان مرور کنید. همسران باید فلسفه ازدواج را برای همدیگر بیان کنند. یکی از مشکلات همسرانی که به یک دیگر محبت نمی کنند، عدم درک درست از ازدواج و چرایی آن هستند.
- راه های محبت کلامی و غیر کلامی را بیاموزید. برخی از همسران از محبت کلامی بیشتر لذت می برند و برخی دیگر از محبت های غیرکلامی. محبت کلامی آن محبتی است که به زبان آورده می شود و محبت غیرکلامی، محبتی است که با زبان بدن و یا هدیه انجام می گیرد. بهترین کار، آن است که برای محبت به همسر، از هر دو روش بهره جست. می توان گُلی را با جمله «دوستت دارم» ی که بر زبان جاری می شود، به همسر هدیه داد و این بر زیبایی آن گل و ماندگاری رابطه عاشقانه آن دو بیفزاید.
- در هنگام تعارضات میان خود و همسرتان، از مهارت های حل تعارض استفاده کنید و نگذارید این تعارضات و درگیری ها رابطه شما و همسرتان را خدشه دار کند.
- از رفتارهایی که ممکن است برداشت شود که دیگر محبتی به همسر خود ندارید، اجتناب کنید. به خصوص برخی از شوخی هایی که ممکن است دلگیری همسر را به همراه داشته باشد.
با محبت به همسر خود او را وادار به محبت کردن به خود کنید. باید محبت را با همسر خود تمرین کنید. مناسب های مهم زندگی را با هم جشن بگیرید و نگذارید به فراموشی سپرده شود.
پی نوشت:[۱] . بحار الانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۲۸ .[۲] . وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۰ .[۳] . همان، ص ۱۱۶.
نویسنده: محمدحسین افشاری
