ارتباط میان قومیت زوجین و رضایت زناشویی
یکی از مواردی که در پژوهش ها نشان داده شده است که بر روی رضایت زناشویی تاثیر دارد، قومیت زوجین است. در بررسی های راتینکال و وانستینوگن به این نتیجه رسیدهاند که متغیرهای بعد خانوار، تعداد فرزندان، سن، طول مدت ازدواج، درآمد و قومیت زوجین با میزان رضایت آنها از زندگی زناشویی رابطهی معنادار دارد.[۱]
در پژوهش دیگری که توسط فتاحی و آزادیان بر روی زوجین ۳۵ تا ۵۵ ساله ساکن در مناطق ۳ و ۲۰ تهران انجام گرفت، ارتباط معناداری بین رضایتمندی زوجین و قومیت ایشان وجود ندارد.[۲] شاید دلیل این امر آن است که معنادار نبودن ارتباط بین قومیت و میزان رضایت از زندگی زناشویی می تواند از محدودیت شرایط قومیتی نمونه پژوهش و پراکندگی و توزیع نامتناسب فراوانی نمونه های قومیتی ناشی باشد.[۳]
قومیت مولفه ای از همسان همسری
اگر یکی از مولفه های همسان همسری را بتوان قومیت زوجین دانست، بی شک، قومیت می تواند تاثیر مثبتی بر رضایت زناشویی داشته باشد.
همسان همسری[۴] به معنای گزینش همسر از بین آنانی است که تشابه یا سنخیت بیش تری با فرد دارند. همسان همسری جفرافیایی (که از آن به هم قومیتی تعبیر کرده ایم)، جسمانی، اجتماعی، روانی، تحصیلی و معنوی از جمله مصادیق آن می باشند. در یک کلام می توان گفت همسان همسری به معنای وصلت کردن یک زن و یک مرد است با بیش ترین وجه تشابه به یکدیگر. باورمن[۵] بر این باور است که انسان دانسته یا ندانسته در پی گزینش همسری است که صفاتی همگون با او داشته باشد و بعد از این سخن اینگونه نتیجه می گیرد که افراد در تمامی سنین، در میدانی فراخ تر از آن که تصادف بتواند بر آن کارگر شود با کسانی وصلت می کنند که از نظر موقعیت زناشویی همانند خودشان باشند.[۶]
همسانی دو فرد، نه‌تنها آنان را به سوی یک دیگر جذب می‌کند، بلکه پیوند و وصلت ایشان را استوار می‌سازد. و هر چه مولفه های این همسان همسری بیشتر باشد همچون: هم شهری، هم محله ای، هم فرهنگی، هم زبانی می تواند بر افزایش رضایت زناشویی تاثیر بسزایی داشته باشد. از سوی دیگر، بر اساس پژوهش های صورت گرفته، ناهمسانی میان دو همسر، سرچشمه کشمکش‌های خانوادگی است.
وینچ معتقد است در زوجینی که این ناهمسانی وجود ندارد می توان آن را فرصتی برای بهبود و جبران ضعف‌های یکدیگر دانست و زوجین از لحاظ ویژگی‌های روانشناختی می‌توانند مکمل یکدیگر باشند.[۷] باوجود این، نکته حایز اهمیت این است که در روابط زناشویی به دلیل ماهیت ویژه آن، تفاوت‌ها گاه مخرب‌ترین پیامدها را به بار می‌آورند و به آسانی به کشمکش‌ها و نزاع‌های سخت مبدل می‌گردند؛ بنابراین، همسانی دو همسر به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل پیشگیری از اختلافات زناشویی یا رفع آنها باید مورد توجه خاص قرار گیرد.
آیا منزلت های اجتماعی هم مهم است؟
شاید در جمع بندی این کلام بتوان این را بیان داشت که هرچه افراد در زمینه‌های مختلف مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و روانی باهم متفاوت و ناهمسان باشند، امکان بروز تعارضات میان ایشان بیشتر است. اختلاف سلیقه در غذاخوردن، لباس پوشیدن، تربیت فرزندان، آداب ارتباطی با نزدیکان و خویشاوندان، نوع لباس پوشیدن، آداب معاشرت با دیگران، نوع گذراندن اوقات فراغت و … می تواند بخشی از میدانی باشد که تصور تعارض زوجین در آن به چشم می خورد.
براساس دیدگاه منزلت، زوجینی که با منزلت اجتماعی متفاوت با هم ازدواج می کنند، به‌دلیل نابرابری‌های اقتصادی- اجتماعی، توان همنوایی و سازگاری با تغییرات و دگرگونی سریع را نداشته و دچار بی‌هنجارهای اجتماعی می‌شوند و تعارضات زناشویی در ایشان بیشتر از دیگر زوجینی هست که منزلت اجتماعی برابر و یا نزدیک به هم دارند. بنابراین منزلت اجتماعی با تحت‌تأثیر قراردادن جنبه‌های مختلف زندگی، همچون مواردی که نام برده شد، بر تعارضات زناشویی نیز تأثیر می‌گذارد.
علت پیدایی تعارض
این را به راحتی می توان پذیرفت که تعارض[۸] هنگامی پدید می آید که اعمال یکی از طرفین با اعمال طرف مقابل تداخل داشته باشد.[۹] زن و مردی که هر کدام متعلق به یک قومیتی خاص هستند که فرهنگ های ایشان شباهت زیادی به هم ندارند، اعمال خود را چون منطبق با فرهنگ خود می سنجند، آنها را درست و به جا می دانند و هر عملی را که با آن فرهنگ مطابقت نداشته باشد، عملی نادرست می داند. این نادرست پنداشتن اعمال همسر، به مرور باعث انتقادهای شدید به او و درگیری هایی با او می شود که اگر به درستی این تعارضات حل نشود می تواند زمینه ساز گسست خانواده و از هم پاشیدگی آن باشد.
پی نوشت:
[۱] . Orithinkal،J. ،& A.Vansteenwegen “Do demographics affect marital satisfaction”? Journal of Sex and Marital Therapy ,33 (1), (2007).[۲] . سروش فتحی و عذرا آزادیان، «بررسی تاثیر عوامل دموگرافیک در رضایتمندی از زندگی زناشویی زوجین ۳۵-۵۵ سال (ساکن در مناطق ۳ و ۲۰ شهر تهران)، مجله مطالعات راهبردی زنان (فصلنامه شورای فرهنگی-اجتماعی زنان و خانواده)، دوره نوزدهم، شماره ۷۵، بهار ۱۳۹۶، ص ۱۲۴.[۳] . همان، ص ۱۳۱.[۴] .Homogeny[۵] .Bowerman[۶] . اسماعیل سالاری و دیگران، «بررسی رابطه فرهنگ مردسالاری، همسان همسری، با تعارضات زناشویی در بین دبیران و پرستاران زن متاهل»، مجله «زن و مطالعات خانواده»، سال پنجم، شماره نوزدهم، بهار ۱۳۹۲، ص ۹۸.[۷] . محمدتقی ایمان و مریم اسکافی، «عوامل موثر بر نگرش افراد متاهل نسبت به همسان همسری (مطالعه موردی شهر شیراز)، ماهنامه جمعیت، شماره ۳۷ و ۳۸، ص ۱۳۸.[۸] .conflict[۹] . اسماعیل سالاری و دیگران، ص ۹۶.
نویسنده: محمدحسین افشاری
