اختلال یادگیری در کودکان

اختلالات یادگیری در کودکان

شاید تا به حال به این مورد برخورد کرده اید که یک کودک علیرغم داشتن استعداد در برخی از درس ها همچون ریاضی و فارسی دارای ضعف بسیاری است. آیا این مربوط به مغز آن کودک است و یا نتیجه ارتباط با محیط است که محیط های آموزشی باعث شده است که این برداشت توسط دیگران در او پیدا شود که او هیچ استعدادی در ریاضی و یا ادبیات ندارد.

در تعریف اختلال یادگیری آورده شده است که :«هر اختلالی که در آن موفقیت تحصیلی فرد با توجه به سن و آموزش و هوش، براساس آزمون‌های معیار خواندن و نوشتن و محاسبه از آنچه انتظار می‌رود بسیار کمتر باشد، اختلال یادگیری توصیف می‌شود.» با توجه به این تعریف می توان به دست آورد که شخص هوش مطلوب را برای آن درس و رشته دارد ولی به خاطر تاثیرات محیطی در آن درس مشکل یادگیری دارد.

این یک روی سکه است که کودک به فرض در درس ریاضیات ضعف دارد ولی روی دیگری از آسیب اختلال است که شاید بدان توجه نشود و آن این است که ناتوانی یادگیری با روحیه ضعیف، عزت نفس پایین و کمبود مهارت‌های اجتماعی و افت تحصیلی همراه باشد. کودکی که نتوانسته باشد در درس های خود موفقیتی از خود نشان دهد در نگاه دیگران یک کودک تنبل شمرده می شود که به مرور زمان عزت نفس خود را از دست داده و در ارتباط با دیگران نیز دچار مشکل می شود.

ویژگی افراد مبتلا به اختلالات یادگیری

دانش آموزی که دارای ناتوانی یادگیری است دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:

1. این کودکان از لحاظ هوشی هیچ مشکلی ندارند ببکه دارای بهره هوشی متوسط و بالاتر است.
2. از نظر حواس مختلف و جسمی سالم است. بدین معنا که از لحاظ جسمی دارا نقص عضوی نمی باشند.
3. به شدت حواس پرتی دارند و جزییاتی که دیگران به راحتی در ذهن خود نگه می دارند، این افراد به راحتی فراموش می‌کنند.
4. در انجام دادن کارها بسیار از خود ناتوانی نشان می دهد و به گونه ای دست و پا چلفتی است. از او نمی توانید توقع داشته باشید که کاری را به درستی انجام دهد. از همین روی این کودکان دارای عزت نفس پائین و در نتیجه اعتماد به نفس پائین تری نسبت به دیگر کودکان دارند.
5. این کودکان انگیزه زیادی برای تحصیل ندارند و به مرور زمان ممکن است ترک تحصیل کنند.
6. وقتی این کودکان را با دیگر افراد در پیشرفت تحصیلی مقایسه می کنید ممکن است فاصله زیادی داشته باشند. ولی همانطور که بیان شد از لحاظ هوشی این کودکان مشکلی وجود ندارد.
7. مشکلات زبانی شامل اختلال زبان درکی و یا بیانی، وارونگی کلمات و… دارد.
8. به موضوعات مطرح شده پاسخ‌های نادرست و نامربوط می دهد.

دسته بندی اختلالات یادگیری

در یک دسته بندی می توان اختلال یادگیری را در سه دسته قرار داد که در این ادامه به بیان و شرح آنها خواهیم پرداخت.
۱- ناتوانی یادگیری ریاضیات Dyscalculia
۲- ناتوانی یادگیری خواندن Dyslexia
۳.ناتوانی در بیان کتبی یا نوشتن Dysgraphia

۱-ناتوانی یادگیری ریاضیات Dyscalculia

اولین اختلالی که درصد بیشتری از اختلال یادگیری را به خود اختصاص داده است، اختلال یادگیری ریاضیات است. این مشکل خود را در توانایی فرد در محاسبات ریاضی نشان می دهد. ممکن است این اختلال در اشخاص مختلف به صورت های گوناگونی خود را نشان دهد.

در کودکانی که سن شان پائین است، این اختلال خود را در شمارش نشان می دهد، بدین صورت که کودکان خردسالی که مبتلا به این اختلال است، توانایی شمارش اعداد را ندارد و به مرور زمان این مشکل در حل کردن مسایل ریاضی خود را نشان می دهد که فرد توان این را ندارد که مسائل ریاضی را حل نماید. کودکان مبتلا به ناتوانی در ریاضیات در زمینه درک مفاهیم ریاضی، محاسبات، خواندن یا نوشتن اعداد، حل مساله و درک روابط فضایی دچار مشکل شدید می‌باشند.

۲- ناتوانی یادگیری خواندن Dyslexia

شاید بتوان مشکلات خواندن را از اساسی‌ترین مشکلاتی است که کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری با آن مواجه هستند. بیشترین شکایت هایی هم که والدین از کودک خود در مراکز مشاوره دارند، ناتوانی فرزندان آنها در خواندن است. به عبارت دیگر اختلال خواندن، اختلالی است که به رغم تجارب کلاسی متعارف، شخص در کسب مهارتهای زبانی خواندن ناتوان هستند. 

این کودکان در خواندن و نوشتن، درک دستور زبان و خواندن و همچنین در بیان افکار خود به‌صورت شفاهی دارای اختلال هستند.

۳.ناتوانی در بیان کتبی یا نوشتن Dysgraphia

مشکلات افراد مبتلا به این نوع از اختلالات یادگیری عبارت است از: مشکل در املاء نویسی، دست خط بدی، مشکل در انتقال افکار به روی کاغذ.
 این دست از کودکان ناتوانی در نوشتن املا در سر کلاس و غیر کلاس دارند. علت بیان این مسئله آن است که با اضطراب موقعیتی نباید یکی گرفت. ممکن است کودکی در مدرسه نتواند املای خود را به درستی بنویسد ولی در خانه اینگونه نباشد که می توان آن را به موقعیت مدرسه و اضطراب موقعیتی منتسب کرد. ولی کودکی که مبتلا به اختلال یادگیری در دیکته کتبی یا نوشتن است در مدرسه و خانه به همین صورت است.

نویسنده: محمدحسین افشاری