مزاج گرم و خشک (افراد صفراوی مزاج)
این افراد لاغر اندام هستند اما مفاصل و استخوان بندی درشت و برجسته دارند. پوست گرم و خشکی دارند. رنگ پوست و سفیدی چشم آنها کمی به زردی می زند. خشکی دهان و عطش فراوان دارند.
خیلی گرمایی هستند و در تابستان اذیت می شوند. استعداد این را دارند که با خوردن خوراکی های خیلی گرم دچار خارش و کهیر شوند.
کم خواب هستند.
تمایل به خوردن ترشی ها (سرکه، تمرهندی، لواشک) را دارند و همچنین سردی هایی مثل خیار کاهو و هندوانه. تمایل به خوردن شیرینی در اینها کم است. نبض پر و قوی دارند.
عروق برجسته در دست دارند. این افراد زود عصبانی شده و زود هم عصبانیتشان فروکش می کند.
بسیار پر انرژی و پر تحرک هستند.
افراد باهوش و زیرک هستند و همچنین پر حرف.
در کارها چالاک و سریع هستند. افراد دقیق و منظم و تیزبین هستند.
میل بالای جنسی و توان جنسی متغیر دارند.
مزاج گرم و تر (افراد دموی مزاج)
این افراد هیکل درشت دارند و بدنی عضلانی – لاغر نیستند. پوستی سرخ و سفید رنگ دارند. موهای پر پشت دارند- نبض پر و تری دارند.
خوب می خوابند و تحمل بی خوابی را نیز دارند.
پوست اینها گرم و مرطوب و نرم است نه گرمایی هستند و نه سرمایی اما به نسبت تحمل سرما برایشان راحت تر است.
میل به شیرینی و ترشی دارند. همه نوع غذا را می توانند بخورند.
این افراد انسانهای شجاع و جسور هستند با اعتماد به نفس بالا.
معمولا مدیر و رهبر یک گروه با یک جمع می باشند و خوش اخلاق و خوشرو هستند. معمولا آرام هستند در صورتی که عصبانی شوند، رفتارهای مخاطره آمیز از خود نشان می دهند.
معمولا اهل ریسک کردن هستند.
به اندازه صفراوی مزاج ها منظم و دقیق نیستند. اکثرا بی نظم هستند.
هوش و حافظه بالایی دارند. سریع و پر انرژی هستند. میل و توان جنسی بالایی دارند.
استعداد ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و فشار خون بالا دارند.
مزاج سرد و تر (افراد بلغمی مزاج)
افراد چاق هستند و بدن پر چربی. پوست مرطوب و سفید رنگ دارند. موهای کم پشت دارند. دهانشان مرطوب است.
تشنه نمی شوند. خواب اینها زیاد است و سنگین. احساس کسلی و بی حالی دارند.
تمایل به خوردن شیرینی و ادویه جات و گرمی جات دارند. در فصل زمستان خیلی اذیت می شوند.
اینها مستعد ابتلا به بیماری های روماتیسمی و مشکلات گوارشی هستند.
با خوردن سردی ها دچار مشکل می شوند. نبض ضعیف دارند. اینها افراد آرام و صبور هستند و کم انرژی و کم جنب و جوش.
در کارها کند هستند. خیلی دیر عصبانی می شوند. فراموشکار و کند ذهن هستند.
افراد راحت و بی قید به اکثر مسائل هستند. همه چیز را راحت می گیرند و خود را درگیر چیزی نمی کنند.
توان ریسک ندارند. محتاط هستند. بی اراده هستند و متأثر از دیگران.
میل جنسی کم و توان جنسی کم دارند.
مزاج سرد و خشک (افراد سوداوی)
این افراد اندامی لاغر دارند. پوست خشک دارند و بینی خشک و رنگ پوست تیره و کدر. پرمو هستند.
خواب کم دارند.
تحمل هوای سرد را ندارند. و در هوای گرم و فصل بهار راحت ترند. در فصل پاییز خیلی اذیت می شوند.
تمایل به خوردن شیرینی و گرمی ها دارد. اینها افراد دقیق و منظم دور اندیش و محاسبه گر هستند. همچنین محتاط.
بیشتر اوقات دچار نگرانی و دودلی و وسواس در تصمیم گیری ها می شوند.
افراد لجباز هستند و در تصمیمات خود بسیار پایدار و ثابت قدم هستند. خیلی اهل فکر و خیال هستند. خودخور و درون گرا هستند. کم انرژی هستند میل جنسی فراوان ولی توان جنسی کم دارند. مستعد افسردگی و وسواس هستند.
نکته)
اینها که ذکر شد عبارت است از مزاح سرشتی یعنی مزاجی که از طریق ارث از پدر و مادر به فرد منتقل می شود. این مزاج از زمان تولد در فرد وجود دارد و یک حالت طبیعی است برای آن فرد. این علایم و خصوصیات با علایم بیماری ناشی از غلبه اخلاط که در ادامه به آن می پردازیم، تفاوت دارد.
اگر تعادل میان اخلاط و مقدار آنها با کیفیت هر یک از اخلاط بهم بخورد موجب بیماری در بدن می شود یا به عبارتی موجب غلبه یک خلط بر اخلاط دیگر در بدن می شود.