اساتید او
از محضر شیخ مفید ۵ سال استفاده کرد و تهذیب الاحکام را شرحی روایی بر المقنعه شیخ مفید نوشت و پس از فوت این استاد بزرگ در سال ۴۱۳ ه ق به مدت ۲۳ سال از محضر سید مرتضی بهره مند شد .
شاگردان او
طبق نوشته گروهی از دانشمندان شیعه ، شاگردان شیخ الطائفه افزون از سیصد دانشمند مجتهد بوده است
در منابع مختلف آمده است که شاگردان شیخ مختص فرزانگان تشیع نبوده اند بلکه بسیاری از اندیشمندان اهل تسنن نیز از محضر ایشان به مقام عالی علمی دست یافتند .
از معروف ترین ایشان :شیخ ابو علی فرزند شیخ طوسی معروف به مفید ثانی ، شیخ تقی بن نجم حلی ، ابوالفتوح کراجکی ، سلیمان بن حسن صهرشتی ، شیخ عبدالعزیز بن نحریر بن براج ، آدم بن یونس بن ابی المهاجر ،ابوبکر احمد بن حسین بن احمد نیشابوری .
آثار او
الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد فیما یجب علی العباد من اصول العقاید و العبادات الشرعیه ، تلخیص الشافی ، الغیبه ، الکافی فی علم الکلام ، المفصح ،النهایه ، المبسوط ، الجمل و العقود فی العبادات ، الخلاف فی الاحکام ، الایجاز فی الفرائض ، مناسک الحج فی مجرد العمل ، العده فی الأصول ، مسأله فی العمل بخبر الواحد و بیان حجیه الاخبار ، التبیان فی تفسیر القرآن ، المسائل الدمشقیه فی تفسیر القرآن ، المسائل الرجبیه فی تفسیر آی من القرآن ، تهذیب الأحکام ، الإستبصار ، امالی ، مصباح المتهجد فی أعمال السنه ، مختصر المصباح ، مختصر فی عمل یوم و لیله فی العبادات، أنس التوحید ، هدایه المسترشد و بصیره المتعبد ، اختیار الرجال ،
نظرات دیگران در مورد او
علامه حلی : شیخ الطائفه سرآمد دانشمندان شیعه و پیشوای ایشان است . جایگاهی بزرگ و مقامی با عظمت دارد . شیخ عالمی موثق و مورد استفاده بوده و عالم به علومی همچون اخبار ، رجال ، فقه ، اصول ، کلام و ادب بوده و تمامی فضائل را دارا بوده ، وی در تمامی فنون و علوم اسلامی کتاب نوشته است ، او عقاید شیعه را در اصول و فروعی تهذیب و تنظیم کرده است و نیز کمالات نفسانی را در علم و عمل با هم جمع کرد .
وفات او
شیخ الطائفه در شب ۲۲ محرم ۴۶۰ ه ق و در سن هفتاد و پنج سالگی از عالم ملک به ملکوت سیر کرد و برای همیشه در جوار حرم مطهر علی (علیه السلام ) آرام گرفت . بدن مطهر شیخ توسط سه تن از شاگردانش به نام های حسن بن مهدی سلیقی ، ابوالحسن محمد بن عبدالواحد حسین زربی و شیخ ابوالحسن شوشتری در همان شب غسل داده شد و لباس آخرت پوشید .
شیخ را در خانه مسکونی اش که در سمت شمالی حرم مطهر امام العارفین (علیه السلام ) قرار داشت دفن کردند و خانه هم طبق وصیت شیخ تبدیل به مسجد شد و اکنون که درب صحن حضرت به سمت مقبره شیخ باز می شود به باب الطوسی معروف است .
آشنایی با کتاب الغیبه
این کتاب از ابتکار و جامعیت کم نظیر شیخ حکایت دارد ، وی در این اثر به همه جوانب مسئله غیبت به گونه دقیق و استوار رسیده و پاسخ اشکالات مخالفان را با استدلال به کتاب ، سنت و عقل داده است و دیدگاه شیعه را با استدلال دقیق ، روشن کرده است .
آقا بزرگ تهرانی در اهمیت و عظمت این اثر ارزنده می نویسد :
(کتاب حاضر) قوی ترین برهان های عقلی و نقلی بر وجود امام زمان (عج) و غیبت و ظهور آن حضرت را در آخرالزمان ، در بردارد .
انگیزه‌او
شیخ طوسی در مقدمه کتاب خود انگیزه از تدوین این کتاب را اینگونه بیان می دارد : شیخ بزرگوار ما به من دستور داد کتابی درباره غیبت صاحب الزمان (عج) و سبب دوام غیبت و پاسخ شبهات مخالفان بنویسم . من با وجود کمی فرصت و ناراحتی روحی و موانع روزگار ، پیشنهاد او را پذیرفتم و به گونه اختصار ، آن را تعقیب خواهم کرد .
آنچه از متن کتاب می توان به دست آورد و شاهد مثال هایی که از قول استادش نقل می کند می توان پی برد که این شیخ و استاد می توان سید مرتضی (ره) باشد .
زمان تالیف کتاب
این کتاب به احتمال زیاد در نجف نوشته شده است .
ساختار کتاب
این کتاب در ۸ فصل به بیان فلسفه غیبت توسط نویسنده پرداخته شده است :
فصل اول) بحث در غیبت امام زمان (عج)
فصل اول خود نیز شامل چندین عنوان می باشد که در خود چندین قسمت روایی را در برگرفته است .
فصل دوم) اثبات ولادت حضرت مهدی (عج)
فصل سوم) اخبار کسانی که صاحب الزمان (عج) را زیارت کرده اند
فصل چهارم) در معجزات صاحب الزمان (عج) در عصر غیبت
فصل پنجم) عواملی که مانع از ظهور صاحب الامر (عج) شده است
فصل ششم) اخبار سفیران امام در عصر غیبت
فصل هفتم) در بیان عمر شریف حضرت(عج)
فصل هشتم) در بیان پاره ای از صفات ، سیره و اخلاق حضرت مهدی (عج)
و اما فصل اول
ایشان در فصل اول پس از بیان سه اصل مهم در عقاید شیعه ، یعنی : اصل وجوب و لزوم اطاعت ، اصل عصمت امام و اصل خارج نبودن حق از بیان امت اسلامی ، ایشان را در ادامه به ادله افساد عقاید کیسانیه ، ناووسیه و واقفیه و همچنین کسانی که قایل به امامت غیر ولی عصر (عج) هستند می پردازد .
در ادامه فلسفه و جکمت غیبت را بیان می کند و چند غیبت را در میان انبیاء الهی به عنوان نمونه بیان می کند و نیز در ادامه به اثبات طولانی بودن عمر حضرت (عج) پرداخته و نام چند تن از کهنسالان عرب را می آورد .
چاپ های این کتاب
این کتاب تا کنون بارها به چاپ رسیده و نخستین بار در تبریز ، چاپ سنگی ، سال ۱۳۲۳ ه.ق بوده است و چاپ دوم در نجف ، قم و تهران انجام شده است . 
