پیش سخن
شاید این توقع بیجایی است که اغلب والدین دارند و آن نیز تبعیت و اطاعت کامل فرزندانشان است. این یک امر ناممکنی است. کودکان سالم همانطور که از والدین خود تبعیت می کنند، ممکن است در زمانی سرناسازگاری بردارند و به صحبت های والدین خود بی توجه شوند. این یک امر طبیعی است که در برخی موارد خواسته های والدین با میل های کودک در تعارض می افتد. در این زمان چه کاری باید انجام داد و چه کارهایی را نباید والدین و یا مربیان کودک انجام دهند. ما در این نوشتار به بیان هفت عملی که باید در این زمان انجام بدهید، می پردازیم.
۱)سعی کنید علت لجبازی کودک را بیابید.
اولین کار در برخورد با ناملایمتی کودک آن است که علت آن شناخته شود. برخی از والدین اولین کاری که در هنگام لجبازی کودک می کنند این است که او را متهم به بی عقلی و … می کنند و ترسی از این رفتار خود ندارند. خوب است در گام نخست با او در مورد علت لجبازی اش صحبت کنید وعلت را از خود او جویا شوید.
گاه با یک نگاه به محیط می توانید علت لجبازی او را بفهمید. شاید همسالان او باعث این لجبازی شده اند. شاید خواهر و برادر او باعث این لجبازی شده اند و شما زود قضاوت کرده اید. پس یادمان باشد اولین کار در این مورد علت یابی است.
این نکته در برخورد شما با هر سنی که فرزندتان دارد، لازم است. چه فرزندتان نوجوان باشد، جوان باشد و … . برخی والدین به اشتباه نخست فرزند خود را متهم می کنند. گویی اصل اولی این است که فرزند ایشان مقصر است، مگر اینکه خلاف آن اثبات شود. نه! این روش درستی نیست. شاید اصل بر این است که فرزند شما متهم نیست و باید برای اثبات متهم بودن او به دنبال دلیل بگردید.
اگر شما همیشه عادت دارید به اینکه فرزند خود را مقصر اصلی رفتارهایش می دانید، خوب است آگاه شوید که در آینده شما صاحب فرزندی خواهید شد که نه اعتمادی به نفس دارد و نه عزت نفسی برای خود قائل است. گاه به کارهایی دست می زند تا به شما اثبات کند که اگر بخواهد می تواند کارهای ناشایست انجام دهد در حالیکه در موارد قبل او مقصر نبوده است.
۲)تا یافتن مشکل با او مدارا کنید.
شاید لازم باشد، در هنگامی که کودک شما لجبازی می کند، اندکی صبر کنید. در این زمان، مدارا کردن با او بهترین کار است تا علت این لجبازی مشخص شود. مدارا به معنای آن است که او را دعوت به آرامش و سخن گفتن کنید. از او بخواهید خود علت مشکلش را بیان کند. در هنگام تعارضات و درگیری های فرزندان و حتی در مسائل درگیری همسران، مدارا یکی از روش های خوب و کارآمد است.
مدارا به معنای آن نیست که والدین باید هر کاری که او خواست، اجازه دهند انجام بدهد. بلکه این یک رفتار هوشمندانه است. والدین در اولین کاری که با او می کنند به او شخصیت می دهند و از او می خواهند با حفظ آرامش علت لجبازی خود را بیان دارد.
این کاری است که باعث می شود کودک شما بیاموزد دارای عزت نفس است. بدون اینکه دیگران را دخیل در این رفتارهای ناشایستش کرده باشید به او ارزش و بها داده اید و از او خواسته اید که علت رفتارهای نادرستش را تبیین نماید.
۳)راه کارهای درست را به کار بگیرید.
برخی از والدین به خاطر نوع برخوردی که والدین ایشان داشتند، تنها راه کار برخورد با کودک لجباز را تنبیه او می دانند. این کار کاملا غلط است، چرا که بر شدت لجبازی او می افزاید و به مرور باعث از بین رفتن احترام والدین در نزد کودک می شود.
این نوع واکنشی که برخی از والدین بر اساس سبکی که از برخی پدران و مادران سنتی به ارث برده اند، سبکی غلط در واکنش به لجبازی کودک است. بهترین کار در این مورد آن است که مهارت های کنترل خشم و حل تعارض را بیاموزید. کنترل خشم به شما کمک می کند که خشم خود را در مقابل کودک خود کنترل کنید و از کوره در نروید. عدم کنترل خشم می تواند زمینه ساز رفتارهای آسیب زا به کودک تان باشد. پس بهترین کار در این مورد این است که خشم خود را تا حد زیاد مدیریت کنید. هر وقت دیدید نمی توانید لجبازی او را تحمل کنید از اتاق خارج شوید و از لحاظ فیزیولوژی در خود تغییری ایجاد کنید (نفش عمیق بکشید، آبی به صورت خود بزنید یا مقداری راه بروید) بعد از آن به خانه برگردید و راه کار مناسب را در قبال رفتار او به کار گیرید.
حل تعارض هم به گونه ای مهارت دیگری است که در این موارد می تواند به شما کمک کند. تعارض امری است طبیعی که در خانه به خاطر ارتباط بیشتر افراد می تواند اتفاق بیفتد. ولی راهکار آن راحت تر از ارتباطات بیرونی است چرا که روابط درون خانه بر اساس مهر و محبت شکل گرفته است ولی روابط بیرون خانه اغلب بر اساس قراردادهای اجتماعی.
نویسنده: محمدحسین افشاری
