تحلیل نقاشی کودکان و بزرگسالان (بخش اول)

روش اجرای آزمون نقاشی

برای اجرای نقاشی کودک، لازم است به نکاتی توجه کنید. ولی آنچه در ابتدا مهم است، توجه به ابزارهایی است که باید در اختیار کودک و یا نوجوان برای کشیدن نقاشی قرار داده شود.

ابزارهای مورد نیاز آزمون نقاشی:

1. برگه A4  سفید (برگه ای در اندازه ۲۱*۲۹ سانتی متر)
2. مداد مشکی معمولی
3. پاک کن
4. مداد رنگی (۷ رنگ: سبز، سیاه، قرمز، قهوه ای، نارنجی، ارغوانی و زرد) توجه داشته باشید که این رنگ ها در روان شناسی دارای موضوعیت است و از دادن رنگ های دیگر به او خودداری کنید.

روش اجرا

روش اجرا به این گونه هست که از مراجع خواسته می شود که یک آدمک بکشد و در کنار آن هر چه دوست دارد را به نقاشی خود اضافه کند.
در اجرا و تحلیل نقاشی کودک و نوجوانان باید به چند مورد توجه داشته باشید:

1. اگر شما مداد رنگی در اختیار او گذاشتید و او از رنگ کردن نقاشی خود اجتناب کرد، این می تواند نشانی از خلاهای عاطفی او باشد.
2. از قرار دادن خط کش در اختیار او دوری کنید. چرا که او باید با قدرت دست ها و بازوان خویش، نقاشی را ترسیم کند.
3. اتاقی که قرار است محل ترسیم نقاشی کودک باشد، باید از هر گونه محرک های صوتی و تصویری پیراسته باشد. در صورت عدم توجه به این نکته ممکن است مطلوبی که از ترسیم نقاشی مدنظر آزمون گر هست به دست نیاید.
4. نقاشی ای که دیگران روایت می کنند را هیچگاه تفسیر نکنید. چون ممکن است روایتگر آن نقاشی از نگاه خود، نقاشی را دیده و در اصل شما تفسیر او را تفسیر می کنید.
5. در صورتی که او از شما خواست که راهنمایی اش کنید، به او بیان کنید که در طراحی نقاشی آزاد است و هر موضوعی را با هر رنگی که می خواهد بکشد، آزاد است.
6. در نقاشی این موارد را به دقت بررسی کنید: نقاشی را از کجا شروع کرد؟ کجا را سریع تر می کشد؟ کجا ضعیف تر کشیده می شود؟ کجاها را پاک می کند؟ کجاها را خوشگل تر می کند؟ کجاها را حذف می کند؟ به چه بخش هایی برمی گردد و آنها را پر رنگ می کند؟ آیا منظم و منطقی شروع می کند یا با هیجان؟

سلسله مراتب تحلیل نقاشی کودک

تحلیل نقاشی کودک، به مانند تببین امضای اوست که می تواند زوایای مختلف فرد را در نقاشی او دید. برای تحلیل نقاشی کودک، دو جنبه را باید مورد توجه قرار داد:

1. جنبه کلی نقاشی
2. جنبه جزیی یا تحلیلی

گام اول)  جنبه کلی نقاشی را بررسی کنید.

در گام اول باید چند مرحله را مورد توجه قرار داد. این مراحل عبارتند از:

1. محل ترسیم آدمک

بالا سمت راست: این شخص، خیال بافی دارد و از واقعیت گریزان است. بی قیدی جزو شخصیت اوست و به راحتی برانگیخته می شود.
بالا وسط: او در زندگی خود قائل به گستردگی و رشد است و دارای ارزش های آرمانی است.
بالا چپ: او به شدت اهل رویاپردازی است ولی در خود محدودیت عملی احساس می کند. او در رویاهایش از مردم دوری می کند و درونگراست.
وسط راست: او نسبت به آینده یک دل نگرانی هایی دارد و احساس خاصی نسبت به از دست دادن پدر خود دارد. او یک شخص برونگراست.
وسط کاغذ: او خودکنترلی خوبی دارد و به خود واقعی دست یافته است.
وسط چپ: او نسبت به گذشته دل مشغولی هایی دارد و احساس خاصی نسبت به از دست دادن مادر خود دارد. او یک شخص درونگراست.
پائین راست: کسانی هستند که گرایش به اکتسابات عینی دارند. این افراد رشته های ریاضی، فیزیک و شیمی را دوست دارند چرا که مفروضاتشان را به راحتی مورد تجربه و آزمایش قرار می دهند.
پائین وسط: این افراد هم عینی گرا هستند، نیاز به ایمنی جسمانی دارند و ترس از آسیب های جسمی دارند.
پائین چپ: این افراد ترس بسیار دارند و در خودخمیدگی زیادی دارند. احتمال افسردگی در این افراد وجود دارد و یک شخصیت اجتنابی را شکل داده اند. این افراد به راحتی از حضور در نزد دیگران دوری می کنند.

1. تفسیر ابعاد آدمک:

بزرگ و تنومند: نشان دهنده حس جبران افراطی ناشی از یک احساس ضعیف است. نقاشی هایی از این نوع می تواند نشان از اختلال شخصیت خودشیفته، توجه طلب و نمایشی باشد.
کوچک و ذره بینی: این نوع نقاشی می تواند نشانگر فریاد کمک خواهی از سوی ترسیم کننده نقاشی باشد. او به شدت نیاز به حمایت از سوی دیگران دارد.
ابعاد بزرگ: نشان دهنده شخصیت نمایشی و توجه طلب است. (توجه خواهی)
ابعاد کوچک: این افراد دارای ضعف اراده و عدم اعتماد به نفس هستند.
ابعاد متوسط رو به بزرگ: این شخص اعتماد به نفس دارد ولی تلاش می کند که توسط دیگران دیده شود. تلاش برای کفایت.
بعضی تحقیقات در ایران نشان داده شده است که ۲۷% دختران و ۳۰% پسران بین ۵ تا ۱۲ سال، آدمک را بزرگ تر از اندازه معمولی می کشند.

ادامه دارد…

نویسنده: محمدحسین افشاری