نارضایتی همسران از رابطه جنسی
یکی از کارکردهای مهم خانواده، کارکردهای زیستی است که در آن تنظیم رفتار جنسی یکی از مهم ترین مصادیق آن به شمار می آید.[۱] از همین روی، یکی از مهم ترین وظایف زن و شوهر نسبت به هم، تامین نیازهای جنسی می باشد. با نگاه به متون دینی نیز می توان به اهمیت این کارکرد از نگاه دین اسلام پی برد.
در سوره مومنون آیات ۵-۷ با اشاره به خصوصیات مومنان، آنها را کسانی می داند که از راه های حلال همچون بهره گیری از همسر خود و کنیزان، اقدام به ارضای نیاز جنسی خود می کند. از همین آیه می توان پی برد که اولاً این روابط هیچ تعارضی با ایمان شخص ندارد و ثانیاً این ارتباط باید با همسر و هر آنکس که از لحاظ دینی مورد تائید است، انجام شود و انسان در این مورد رها و آزاد نیست.
در روایات اهل بیت (علیهم السلام) نیز می توان موارد بسیاری را مشاهده کرد که ایشان زن و مرد را ترغیب به ارتباط جنسی با یکدیگر می کنند و از دوری از آمیزش جنسی، پرهیز می دهند.
در روایتی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) آمده است که فرمودند: برای هیچ زنی، روا نیست که بخوابد، مگر این که خودش را به شوهرش عرضه کند. جامه هایش را در آورد، در بستر او در آید، و پوست خود را بر پوست او بچسباند. پس خود را عرصه نموده است.[۲] در روایت دیگر از پیامبر (صلی الله علیه و آله) تعلل کنندگان را مورد لعنت قرار دادند. ایشان تعلل کنندگان را زنی دانسته اند که شوهرش او را به بستر خویش بخواند و او بگوید: بعداً. تا این که شوهرش را خواب ببرد.[۳] این پاسخگویی به نیازهای جنسی صرفاً از سوی زنان لازم شمرده نشده است بلکه این پاسخگویی نیز باید از سوی مردان در زمان نیاز همسرشان نیز انجام شود که می توان به احادیث پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امیرالمومنین (علیه السلام) در این مورد اشاره کرد.[۴]
در تهذیب الاحکام از صفوان بن یحیی نقل شده که روزی از امام رضا (علیه السلام) پرسیدم: مردی، همسر جوانی دارد و چند ماه، حتی یک سال می گذرد و با او نزدیکی نمی کند. نه این که بخواهد به او آزار برساند؛ بلکه مصیبتی دیده اند. آیا در این باره گنهکار است؟ امام (علیه السلام) فرمودند: چنانچه چهارماه او را ترک کند، پس از آن گناهکار است.[۵]
از مجموع این روایات می توان پی به این نکته برد که دوری از ارتباط و آمیزش جنسی همسران می تواند گناه به شمار آید.
نشوز در زنان و مردان
یکی از اصطلاحات رایج در فقه اسلامی «نشوز» است. در اصطلاح فقه از ناسازگاری به «نشوز» تعبیر میشود و آن به این معناست که مرد یا زنی که حقوق زناشویی را مراعات نمی کنند. از این رو، نشوز ممکن است از ناحیه زن، مرد و یا هر دو رخ دهد.
نشوز در زن به معنای تمرد از دستورهای واجب شوهر است، از قبیل تمکین نکردن، نزدودن آنچه مایه تنفر و مانع کامجویی شوهر است، ترک نظافت و آرایش دلخواه شوهر و خارج شدن از منزل بدون اجازه همسر.[۶] نشوز مرد با تعدی بر همسر و نپرداختن حقوق واجب از قبیل، نفقه، همخوابی واجب و مانند آن محقق میشود.[۷] با این سخن می توان به دست آورد که نشوز هم در زن و هم در مرد مورد توجه قرار گرفته است و سفارش دوری از این عمل شده است.
پژوهش ها و یافته های علمی
بر اساس پژوهش های صورت گرفته، اذعان برخی از افرادی که مبادرت به ارتباط خارج از چارچوب های زناشویی کرده اند این است که عدم رضایت از رابطه جنسی منجر به این عمل شده است. برخی از زوجین به علت داشتن مشکل در برقراری ارتباط جنسی، نمی توانند نیازهای جنسی همسر خود را برآورده کنند. در بسیاری از موارد دیده شده است که این افراد برای درمان ناتوانی جنسی خود نیز اقدامی انجام نمی دهند.
از جمله این ناتوانایی ها می توان به نبودن میل جنسی، ناکارآمدی جنسی مانند ناتوانی در روابط جنسی مطلوب و زود انزالی، عدم توانایی در اظهار عشق جسمی و عاطفی از جمله مسائلی است که در این موارد از سوی یکی از زوجین مطرح می شود.[۸]
از همین روی، زن و یا شوهری که از سوی همسر خود مورد توجه قرار نگرفته و نیازهای جنسی او تامین نشود، ممکن است اقدام به ارتباط جنسی خارج از چارچوب زناشویی کند. [۹]
شاید بتوان تفاوتی در این امر میان زنان و مردان به دست آورد. چرا که غالب زنانی که وارد این دست از روابط شده اند در تامین نیازهای عاطفی ابتدایی از سوی همسر مورد کمبود واقع شده اند و مردان بر عکس زنان در تامین نیازهای جنسی خود از سوی همسر. از همین روی زنان در ابتدا با یک ارتباط عاطفی با دیگر مردان وارد رابطه خیانت می شوند و مردان از همان ابتدا با یک ارتباط جنسی به تامین کمبود نیازهای جنسی خود می پردازند.[۱۰]
پی نوشت:[۱] . حسین بستان، جامعه شناسی خانواده، قم:انتشارات حوزه و دانشگاه، سوم، ۱۳۹۳، ص ۱۰۱.[۲] . وسایل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۲۶، ح ۲۵۳۵۴؛ مکارم الاخلاق: ج ۱، ص ۵۰۸، ح ۱۷۶۶.[۳] .المعجم الاوسط، ج۴، ص ۳۴۶، ح ۴۳۹۳؛ کنزالعمال، ج ۱۶، ص ۳۸۵، ح ۲۱.[۴] .محمد محمدی ری شهری، تحکیم خانواده، مترجم: حمیدرضا شیخی، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، دوازدهم، ۱۳۹۳، ص ۳۲۳-۳۳۳.[۵] . تهذیب الاحکام، ج ۷، ص ۴۱۲، ح ۱۶۴۷، و ص ۴۱۹، ح ۱۶۶۷۸.[۶] . تحریر الوسیله ج۲، ص۳۰۵. [۷] . تحریرالوسیله، ج ۲، ص ۳۰۶.[۸] . آبراهام اسپرینگ، پیوند زخم خورده، مترجم: مرجان فرجی، تهران: انتشارات فردوسی، ۱۳۸۰، ص ؟؟؟[۹] . ملیحه شیردل، عوامل گرایش زنان و مردان متاهل به روابط نامشروع جنسی، رفاه اجتماعی، پائیز ۱۳۸۵، شماره ۲۲، ص ۱۳۶.[۱۰] . حکیمه حیدری ، مریم السادات فاتحی زاده و عذرا اعتمادی، پیش بینی عهدشکنی در زناشویی، تازه های روان درمانی، بهار و تابستان ۱۳۸۸، شماره ۵۱ و ۵۲، ص ۱۲۱.
نویسنده: محمدحسین افشاری
