چگونه اختلال شخصیت نمایشی را تشخیص بدهیم؟

آدم های با اختلال شخصیت نمایشی چه تعدادند؟

بر اساس ارزیابی های صورت گرفته، در سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ میلادی تعداد افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی در حدود ۸۴/۱% بوده است.

زمان بروز و اختلال شخصیت نمایشی

بر اساس کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی (ویراست پنجم) این اختلال از اوایل بزرگسالی شروع شده و در زمینه های مختلف خود را بروز می دهد.[۱]

ملاک های تشخیصی اختلال شخصیت نمایشی

همانطور که بیان شد این فرد به شدت در بسیاری از رفتارها و هیجانات خود صورت افراطی دارد و به دنبال جلب دیگران به خود است. رفتارهای افراد مبتلا به این اختلال با پنج مورد یا بیشتر این موارد خود را نشان می دهد:

1. در موقعیت هایی که فرد مورد توجه قرار نمی گیرد، به شدت احساس ناراحتی و عذاب می کند.
2. آنچه در رفتارهای او دیده می شود، یک نوع اغواگری جنسی است. این نوع رفتار با افراد به این معنا نیست که شخص مقابل مورد علاقه جنسی اوست.
3. این افراد به سرعت هیجانات خود را تغیییر می دهند تا بتوانند مورد توجه دیگران قرار بگیرند. اما نکته مهم این است که این هیجانات سطحی هست.
4. برای اینکه بتوانند دیگران را به خود جلب کنند از ظاهر فیزیکی خود بسیار استفاده می کنند. ممکن است این کار با لباس و زینت آلات و یا نوع خاصی از لباس پوشیدن باشد.
5. از بیان کردن جزئیات اتفاق و دیدارهای خود دوری می کند و با بیان کلیاتی پاسخ سئوال شما را می دهد.
6. ابراز هیجانی فرد، بسیار اغراق آمیز، تئاتر گونه و توام با خودنمایشی است.
7. این فرد به سادگی تحت تاثیر نظر و سخن دیگران قرار می گیرد. به زبان دیگر، به شدت القاء پذیر است. نقدها و اشکالات به رفتار و ظاهر او، به شدت او را به هم می ریزد.
8. روابط خود با دیگران را بیش از حد واقعی، صمیمی و عمیق می داند.[۲]

درمان اختلال شخصیت نمایشی

تحقیقات بسیاری بر روی درمان اختلال شخصیت نمایشی صورت گرفته است ولی موفقیت ها بسیار اندک بوده است. برخی درمانگران تمرکز خود را بر روی تغییر نگرش این افراد به رفتارهای اغواگرانه خود دارند . به ایشان این نگرش داده می شود که رفتارهایی که دارید ممکن است در کوتاه مدت، ثمره ای داشته باشد ولی آسیب های بلند مدتی را به همراه خواهد داشت.[۳] می توان به ایشان آموخت که راه های بهتری برای رسیدن به این اهداف هست و آن کسب موفقیت است ولی این درمان ها راه به جایی نمی برد.

این اختلال را با دیگر بیماری های جسمی و روانی اشتباه نگیرید

غالباً اختلال شخصیت نمایشی با دیگر اختلالات شخصیت خوشه B اشتباه گرفته می شود. تفاوت بیماران اختلال شخصیت مرزی، با نمایشی در این است که بیماران مرزی رفتار تکانشی بیشتری از خود نشان می دهند. تفاوت افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته با نمایشی در این است که خودبزرگ بینی در میان افراد خودشیفته بیشتر است و در نهایت در تفاوت میان افراد مبتلا به شخصیت نمایشی با شخصیت وابسته در این است که شخصیت های نمایشی از خود نمایش هیجانات بیشتری را به نمایش می گذارند که این حد از هیجان در افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته دیده نمی شود.[۴]

گاه ممکن است برخی از رفتارهای اغواگرایانه شخصیت های ضداجتماعی و نمایشی باعث شود این دو اختلال را از هم تفکیک کرد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی و اختلال شخصیت نمایشی به لحاظ تکانشگری، سطحی نگری، هیجان جویی، بی احتیاطی، اغواگری و بازی دادن دیگران وجه مشترکی داشته باشند، اما افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی معمولاً در عواطف خود بیشتر مبالغه می کنند و به طور مشخصی در رفتارهای ضداجتماعی شرکت نمی کنند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی با هدف آنکه محبت دیگران را دریافت کنند، دیگران را به بازی می گیرند در حالیکه اشخاص ضداجتماعی در جهت به دست آوردن سود، قدرت یا دیگر منافع مادی دیگران را فریب می دهند. [۵]

ازدواج با شخصیت نمایشی

«شاید پذیرش این همه هیجان برای شما بسیار سخت باشد»، این اولین و آخرین جمله ایست که می شود برای شما در مورد ازدواج با افراد مبتلا به شخصیت نمایشی بیان داشت. شاید شما نتوانید این همه رفتارهای نمایشی را پذیرا باشید. رفتارهای نمایشی این افراد فقط ذهن شما را به خود مشغول نمی کند، بلکه نگاه دیگران و حرف هایی که در پشت سر شما و یا در مقابل شما گفته می شود نیز ذهن شما را به خود مشغول خواهد کرد.

اگر او را به عنوان همسر قبول کنید، دیگر نمی توانید احساسات و عاطفه عمیق را از او بخواهید. چیزی که برای او مهم است، احساسات، عواطف، موفقیت، خوبی  و … خود اوست و دیگران برای او ارزشی ندارند.

 
پی نوشت:

[۱] . انجمن روان پزشکی آمریکا، پیشین، ص ۷۰۵.[۲] . همان، ص ۷۰۵.[۳] . مهدی گنجی، پیشین، ص ۳۵۶.[۴] . همان، ص ۳۵۶.[۵] .انجمن روان پزشکی آمریکا، پیشین، ص ۷۰۷.

نویسنده: محمدحسین افشاری